پروتز مکانیکی

تصور کنید که با وجود نقص عضو، می‌توانید دوباره راه بروید، بدوید، ورزش کنید و از فعالیت‌های مختلف لذت ببرید. این دقیقاً همان چیزی است که پروتز مکانیکی به عنوان یارانی توانمند برای افراد معلول، به ارمغان آورده‌اند.این پروتزها با به کارگیری علم و مهندسی، به افراد کمک می‌کنند تا عملکرد از دست رفته خود را تا حد زیادی بازیابی کرده و به زندگی عادی بازگردند. در این مقاله قصد داریم شما را با دنیای شگفت‌انگیز پروتزهای مکانیکی آشنا کنیم.

پروتز مکانیکی نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی افراد دارند. این فناوری‌ها به افرادی که دچار قطع عضو شده‌اند کمک می‌کنند تا بتوانند به فعالیت‌های روزمره خود بازگردند و از زندگی لذت ببرند.

مفهوم پروتز مکانیکی

پروتز مکانیکی دستگاه‌هایی هستند که برای جایگزینی اندام‌های از دست رفته یا آسیب‌دیده بدن استفاده می‌شوند. آنها معمولاً از مواد مصنوعی مانند فلز، پلاستیک یا کامپوزیت ساخته می‌شوند و می‌توانند برای طیف گسترده‌ای از کاربردها، از جمله جایگزینی مفصل ران یا زانو تا دست‌های مصنوعی و قلاب‌های چشم، طراحی شوند.

هدف از پروتز مکانیکی بهبود کیفیت زندگی افراد با بازگرداندن تحرک و عملکرد از دست رفته آنها است. آنها همچنین می‌توانند به بهبود عزت نفس و تصویر بدن افراد کمک کنند.

تاریخچه پروتزهای مکانیکی به دوران مصر باستان باز می‌گردد، زمانی که از اندام‌های مصنوعی چوبی و چرمی برای جایگزینی اندام‌های از دست رفته استفاده می‌شد. در طول قرن‌ها، مواد و روش‌های ساخت پروتزها به طور پیوسته بهبود یافته است و امروزه آنها می‌توانند بسیار پیچیده و کارآمد باشند.

برخی از نقاط عطف مهم در تاریخ پروتزهای مکانیکی عبارتند از:

• قرن شانزدهم: اولین اندام‌های مصنوعی با مفصل لولا ساخته می‌شوند.
• قرن هجدهم: از چوب و چرم سبک‌تر برای ساخت پروتزها استفاده می‌شود.
• قرن نوزدهم: از لاستیک و گوتا-پرچا برای ساخت پروتزها استفاده می‌شود.
• قرن بیستم: از فلز، پلاستیک و کامپوزیت برای ساخت پروتزها استفاده می‌شود.
• دهه ۱۹۶۰: توسعه پروتزهای میکروالکترونیکی
• دهه ۱۹۹۰: توسعه پروتزهای کنترل‌شده با رایانه

انواع پروتزهای مکانیکی

پروتزهای مکانیکی، یارانی توانمند برای افراد معلول هستند که با به کارگیری علم و مهندسی، به آنها در بازیابی عملکرد از دست رفته و ارتقای کیفیت زندگی کمک می‌کنند. این پروتزها از اجزای مختلفی مانند سوکت، مفصل، رابط و بخش انتهایی تشکیل شده‌اند که با توجه به نوع عضو قطع شده و نیاز فرد طراحی و ساخته می‌شوند.

• 1. پروتزهای مکانیکی دست:

  • پروتزهای مکانیکی زیرآرنج: برای افرادی که ساعد یا مچ دست خود را از دست داده‌اند مناسب هستند. این پروتزها شامل بخش‌های مختلفی مانند سوکت، مفصل مچ، ساعد و دست مصنوعی با انگشتان متحرک می‌شوند.
  • پروتزهای مکانیکی بالای آرنج: برای افرادی که بازو یا آرنج خود را از دست داده‌اند کاربرد دارند. این پروتزها پیچیده‌تر از نوع زیرآرنج بوده و شامل مفصل آرنج، بازو و دست مصنوعی با قابلیت حرکت در جهات مختلف می‌شوند.

  2. پروتزهای مکانیکی پا:

  • پروتز زیر زانو: برای افرادی که ساق پا خود را از دست داده‌اند مناسب هستند. این پروتزها شامل سوکت، مفصل زانو، ساق پا و پنجه مصنوعی با قابلیت خم شدن می‌شوند.
  • پروتز بالای زانو: برای افرادی که ران یا زانو خود را از دست داده‌اند کاربرد دارند. این پروتزها شامل مفصل ران، زانو، ساق پا و پنجه مصنوعی با قابلیت حرکت در جهات مختلف می‌شوند.

  3. پروتزهای مکانیکی مفصل:

  • پروتزهای شانه: برای جایگزینی مفصل آسیب‌دیده شانه و بازگرداندن دامنه حرکتی آن به کار می‌روند.
  • پروتزهای لگن: جایگزینی مفصل لگن آسیب‌دیده و کمک به راه رفتن و دویدن بدون درد را امکان‌پذیر می‌کنند.
  • پروتز انگشت: برای جایگزینی انگشتان قطع شده و حفظ عملکرد دست کاربرد دارند.
  • پروتز فک و صورت: برای بازسازی استخوان فک و بهبود جویدن و صحبت کردن استفاده می‌شوند.

مواد پروتزهای مکانیکی

انتخاب مواد مناسب برای ساخت پروتزهای مکانیکی، نقشی اساسی در عملکرد، دوام و راحتی آنها دارد. هر کدام از مواد رایج در این زمینه، مزایا و معایب خاص خود را دارند و با توجه به نوع پروتز، عضو قطع شده و نیازهای فرد، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

1. فلزات:

• فولاد ضد زنگ: رایج‌ترین ماده در ساخت پروتزهای مکانیکی است. این ماده بسیار قوی، بادوام و مقاوم در برابر خوردگی است و برای ساخت مفصل‌ها، رابط‌ها و بخش‌های باربر پروتز به کار می‌رود.
• تیتانیوم: سبک‌تر از فولاد ضد زنگ بوده و به دلیل سازگاری زیستی بالا، کمتر باعث ایجاد واکنش آلرژیک می‌شود. این ماده برای ساخت اجزای مختلف پروتز، به خصوص در افرادی که سابقه آلرژی دارند، مناسب است.
• آلومینیوم: سبک‌ترین فلز مورد استفاده در پروتزهای مکانیکی است و برای ساخت بخش‌های غیرباربر مانند پوسته پروتز کاربرد دارد.

2. پلاستیک:

• پلی اتیلن: رایج‌ترین نوع پلاستیک در ساخت پروتزها است. این ماده سبک، انعطاف‌پذیر و ارزان قیمت بوده و برای ساخت سوکت، پوسته و بخش‌های غیرباربر پروتز به کار می‌رود.
• پلی اورتان: قوی‌تر و بادوام‌تر از پلی اتیلن بوده و برای ساخت مفصل‌ها و رابط‌های پروتز کاربرد دارد.
• کربن: بسیار سبک و قوی است و برای ساخت بخش‌های باربر پروتز، به خصوص در افرادی که فعالیت‌های ورزشی سنگینی انجام می‌دهند، مناسب است.

3. کامپوزیت:

• کامپوزیت‌های کربن-پلاستیک: ترکیبی از فیبرهای کربن و رزین پلاستیکی هستند که استحکام و انعطاف‌پذیری بالایی را ارائه می‌دهند. این مواد برای ساخت سوکت، پوسته و بخش‌های باربر پروتز به کار می‌روند.
• کامپوزیت‌های تیتانیوم-پلاستیک: از مزایای هر دو ماده تیتانیوم و پلاستیک بهره می‌برند. این مواد سبک، قوی، بادوام و سازگار با بدن هستند و برای ساخت بخش‌های مختلف پروتز، به خصوص در افرادی که نیاز به پروتزهای سفارشی دارند، مناسب هستند.

4. سیلیکون:

• سیلیکون: ماده‌ای نرم، انعطاف‌پذیر و ضد حساسیت است که برای ساخت پوست پروتز و ایجاد ظاهری طبیعی به کار می‌رود.

بیشتر بخوانید :ساخت پروتز انگشت پا (صفر تا 100 هر آنچه که باید بدانید)

انتخاب پروتز مکانیکی

انتخاب پروتز مکانیکی مناسب به عوامل مختلفی از جمله نوع اندام از دست رفته، سطح فعالیت و سبک زندگی فرد بستگی دارد. یک متخصص پزشکی مانند ارتوپد یا پروتزکار می‌تواند به فرد در انتخاب پروتز مناسب کمک کند.

پروتزهای مکانیکی نیاز به مراقبت و نگهداری منظم دارند تا به درستی کار کنند و عمر طولانی داشته باشند. دستورالعمل‌های مراقبتی خاص بسته به نوع پروتز متفاوت خواهد بود. با این حال، برخی از نکات کلی مراقبت از پروتز عبارتند از:

• پروتز را تمیز و خشک نگه دارید.
• پروتز را به طور مرتب بررسی کنید تا از آسیب یا سایش آن مطمئن شوید.
• در صورت نیاز پروتز را تنظیم یا تعمیر کنید.
• از پروتز طبق دستور متخصص پزشکی استفاده کنید.

نتیجه‌گیری

پروتزهای مکانیکی بیش از پیش به یک جزء حیاتی در توانبخشی افراد تبدیل شده‌اند. با پیشرفت‌های فناوری، این پروتزها دقیق‌تر و طبیعی‌تر شده‌اند، اما همچنان چالش‌هایی بر سر راه وجود دارد که باید به آن‌ها پرداخته شود. آینده‌ی پروتزهای مکانیکی بسیار روشن است و ادامه‌ی تحقیق و توسعه در این زمینه می‌تواند به بهبود هر چه بیشتر کیفیت زندگی بیماران کمک کند

کلینیک سیدا مجهز به بروز ترین روش ها و تجهیزات ساخت اروتز و پروتز با استفاده از تجهیزات آمریکایی و آلمانی است. کلینیک اروتز و پروتز سیدا قادر به ارائه خدمات به اطفال کودکان و بزرگسالان و سالمندان عزیز است.

تهران،‌ میدان ونک، اتوبان حقانی، نرسیده به چهارراه جهان کودک، پلاک 38، طبقه اول، واحد 103

021-8820-1629

مشاوره رایگان در واتساپ

سوالات متداول در مورد پروتزهای مکانیکی:

1. پروتز مکانیکی چیست و چه کاربردی دارد؟

پروتز مکانیکی، دستگاهی مصنوعی است که جایگزین عضو قطع شده بدن مانند دست، پا، انگشت یا مفصل می‌شود. این پروتزها با استفاده از اجزایی مانند سوکت، مفصل، رابط و بخش انتهایی، به افراد معلول کمک می‌کنند تا عملکرد از دست رفته خود را تا حد زیادی بازیابی کرده و وظایف روزمره را به طور مستقل انجام دهند.

2. انواع مختلف پروتزهای مکانیکی کدامند؟

پروتزهای مکانیکی در انواع مختلفی برای اندام‌های مختلف بدن مانند دست، پا، مفصل شانه، لگن، انگشت و فک ساخته می‌شوند. هر نوع پروتز با توجه به نوع عضو قطع شده، عملکرد مورد انتظار و نیازهای فرد طراحی و ساخته می‌شود.